امید گل پاسخ می‌دهد: چرا تراکتور گل نمی‌زند؟

متریکا ۱۴۰۰/۰۵/۳۰

بعد از بازگشایی لیگ، فقط پارس جنوبی کمتر از تراکتور گل زده است.

متریکا؛ مرجع آماری و فنی فوتبال ایران - تنها ۴ گل در ۶ بازی نه تنها این جایگاه طعنه‌آمیز را، که از دست دادن ۵۰٪ از امتیازها را برای تراکتور به همراه داشته‌است. آخرین تبعات: ناتوانی در گلزنی به پیکان، از دست رفتن ۲ امتیاز مهم و سخت شدن کار کسب سهمیه. تراکتور البته در ۶ بازی اخیر بازی‌های سختی مقابل استقلال، سپاهان، شهرخودرو، صنعت نفت و نساجی و پیکان روی فرم را پشت سر گذاشته است. با در نظر گرفتن این رقبا حتی، بیلان هجومی شاگردان ساکت الهامی نگران کننده به نظر می‌رسد. سرخ‌های تبریز به ۴ تا از این ۶ حریف گل نزدند. مشکل از کجاست؟ ضعف در خلق موقعیت گلزنی یا در بهره بردن از آنها؟
پاسخ: هر دو!
بهترین راه برای یافتن پاسخ این سوال به کمک آمار، رجوع به شاخص «امید گل» است. شاخص امید گل، احتمال رسیدن به گل از روی موقعیت‌هایی که یک تیم خلق می‌کند را محاسبه مي‌کند. یعنی با بررسی فاکتورهایی مثل فاصله‌ شوتزن تا دروازه یا زاویه‌اش با دروازه، فشاری که مدافعان حریف روی او وارد می‌کنند، تعداد مدافع‌هایی که امکان سد کردن شوت بازیکن را دارند، نحوه خلق موقعیت و مواردی از این دست، کیفیت موقعیتی که نصیب بازیکن و تیم شده را مشخص می‌کند.

بر اساس آنچه متریکا منتشر کرده، مجموع امیدگل تراکتور در ۶ بازی گذشته ۷.۲۱ بوده است. این یعنی باتوجه به موقعیت‌هایی که تراکتور در این هفته‌ها خلق کرده، این تیم می‌بایست حداقل ۳ گل دیگر هم می‌زد و مهاجم‌های این تیم بهره‌وری پایینی در این هفته‌ها داشته‌اند. بزرگ‌ترین مثال‌ها: موقعیتی که رضا شکاری در مقابل دروازه خالی پیکان از دست داد و توپی که محمدرضا آزادی در موقعیت تک‌به‌تک با دروازه‌بان صنعت‌نفت به بیرون زد. ضعف در گلزنی البته معضل تازه‌ای برای تراکتور لیگ نوزدهم نیست. پیش از این کوین فورچون، مازولا، حمزاوی، سوگیتا و حتی میمبلای محبوب هواداران هم نتوانسته‌اند بیش از یک گل برای این تیم بزنند. در خط حمله تراکتور ساسان انصاری تنها بازیکنی است که آماری متعادل در گلزنی داشته است (۵ گل)؛ بازیکنی که تنها در نیمی از بازی‌ها در نوک حمله تراکتور به میدان رفته است.
بهره‌وری پایین از فرصت‌ها البته یک سوی ماجراست. سوی دیگر: آیا با فرض بهره‌وری متعادل از فرصت‌ها و زدن ۷ گل در ۶ بازی، موقعیت‌های خلق شده برای تثبیت جایگاه تراکتور کافی بود؟ پاسخ احتمالا منفی است. همانطور که در اینفوگرافیک می‌بینید تراکتور در ۳ تا از این ۶ بازی به‌اندازه لازم برای زدن یک گل (شرط حداقلی برای رسیدن به پیروزی) موقعیت خلق نکرده است. در ۳ بازی دیگر هم شرایط چندان مطلوب تراکتور نبوده؛ نساجی امیدگلی بالاتر از تراکتور داشته و امیدگل پیکان هم تقریبا برابر با سرخ‌ها بوده. باتوجه به کیفیت موقعیت‌های خلق شده توسط شاگردان الهامی کسب ۹ امتیاز از ۶ بازی چندان دور از انتظار نبوده.
فقدان طرح‌های تاکتیکی و ایده‌های هجومی در بازی تراکتور در این هفته‌ها مشهود بوده و اتکای تبریزی‌ها به مهارت‌های فردی احسان حاج‌صفی است؛‌ که ۳ تا از ۴ گل پساکرونای تراکتور را زده و آن دیگری را ساخته است. تنها بازمانده از جمع مثلث خلاق این تیم که پس از کرونا به تنهایی بار حملات تیم را به دوش می‌کشد. مسعود شجاعی و اشکان دژاگه هم در معدود دقایقی که پس از بازگشایی لیگ به میدان رفته‌اند نشانی از آمادگی گذشته نداشته‌اند.
حالا اما بیش از هر زمانی تراکتور و ساکت الهامی نیازمند پیروزی، خلق موقعیت‌های باکیفیت بیشتر، خلاقیت شجاعی و دژاگه، بهره‌وری بالاتر از فرصت‌ها و ایده‌های هجومی کارسازتر هستند. تراکتور پیش از دوئل مرگ‌ و زندگی در هفته پایانی مقابل فولاد، نیاز به کسب ۶ امتیاز مقابل شاهین و ماشین‌سازی دارد. تیم‌هایی که در هفته‌های گذشته در دادن موقعیت به حریفان دست‌ودل‌باز بوده‌اند. هر راهی جز ۶ امتیاز، تراکتور را نیازمند برد در بازی آخر در فولاد آره‌نا می‌کند؛ ورزشگاهی که در این هفته‌ها هیچ تیمی حتی با یک امتیاز هم آن را ترک نکرده است.