عمق اسکواد و تجربه بازیکنان چقدر در موفقیت تیم‌های ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا نقش داشت؟

حسام محسنیان - متریکا ۱۴۰۰/۰۲/۱۶

متریکا؛ مرجع آماری و فنی فوتبال ایران- در زمان برگزاری مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا، مثبت و منفی بازیکنان و تیم‌های ایرانی را در متریکا خواندید. حالا در این گزارش دلایل ناکامی و کامیابی تیم‌های ایرانی بررسی شده است. فارغ از اینکه کدام گروه سخت‌تر بود، شرایط نمایندگان ایران با یکدیگر مقایسه شده که آمار در مورد موفقیت و ناکامی آن‌ها چه دلایلی را رو کرده است. 

تفاوت امید گل با تعداد گل، کیفیت مهاجمان نمایندگان ایران را نمایان می‌کند. استقلال با مهاجمانی چون قایدی، دیاباته و مطهری حداقل پنج گل بیشتر از امیدگلش زده است. نرخ تبدیل شوت به گل استقلال در این مرحله بالاترین درصد بین تیم‌های ایرانی(23%) بوده است. برای درک بهتر اهمیت این بازیکنان، کافی است بدانید که فولاد با تعداد شوت بیشتری نسبت به استقلال، نرخ تبدیل شوت به گل 5% را داشته که جای خالی ستاره‌ها را در این تیم نمایان می‌کند. در آن سمت پرسپولیس هم برای در هم کوبیدن حریفانش، امید گل نزدیک به 11 را ایجاد کرده‌ بود. نکته حسرت برانگیز برای جواد نکونام، تفاوت امیدگلی است که تیمش ایجاد کرد و بخاطر بی‌دقتی، به ثمر ننشست. امید گل نشان می‌دهد فولاد باید نزدیک به 7 گل در این تورنمنت می‌زد، اما عدد گل زده این تیم فقط 3 گل است. تیمی مانند استقلال در نیمی از بازی‌های مرحله گروهی امیدگل کمتری نسبت به حریف ایجاد کرد، ولی ستاره‌های این تیم کار را درآوردند و شاگردان مجیدی فقط یک باخت را تجربه کردند. اما این فولاد بود که سه شکست را تجربه کرد که علت آن را هم می‌شود در تفاوت امیدگل متحمل شده با گل خورده‌اش پیدا کرد. امیدگل حریفان تراکتور نشان می‌دهد این تیم باید پنج گل می‌خورد، اما درخشش‌های محمدرضا اخباری این تیم را نجات داد. اما فولاد که بعد از پرسپولیس، کمترین امید گل را (بین تیم‌های ایرانی) به حریفانش داده، شش مرتبه دروازه‌اش باز شد. این عدد برای استقلال هم منطقی است، اما پرسپولیس دیگر تیمی است که اشتباهات فردی و بدشانسی باعث شد که مرحله گروهی را با تعداد گل خورده کمتری تمام نکند. هر چند که برخلاف فولاد، در سرنوشتش تاثیری نداشت.

از دیگر آیتم‌هایی که در نتیجه‌گیری تیم‌ها موثر است به تجربه بازیکنان مربوط می‌شود. بازیکنان فعلی پرسپولیس تا پیش از شروع این مرحله، مجموعا 339 مرتبه در این رقابت‌ها بازی کرده بودند. این عدد برای استقلال هم نزدیک به دویست مسابقه است. اما مجموع تجربه بازیکنان دو نماینده دیگر ایران، حتی سه رقمی هم نبود و این سری بیشتر جنبه آشنایی با مسابقات بین‌المللی را برای آن‌ها داشت. هر چند که خوشبختانه با صعود یکی از این دو تیم هم همراه بود و آن‌ها می‌توانند تجربه بیشتری هم کسب کنند.

بازیکنان استقلال و فولاد علاوه بر باشگاهی، حتی تجربه بازی ملی زیادی هم ندارند. مجموع تجربه ملی شاگردان نکونام به اندازه انگشتان دو دست هم نمی‌رسد، این عدد برای استقلال هم کمتر از پنجاه است. در حالی که بازیکنان پرسپولیس 251 بار، سپاهان 191 و تراکتور 161 بار همراه تیم ملی، شرایط حضور در رقابت‌های بین‌المللی را تجربه کرده بودند.

با احتساب شش بازی این دوره، میانگین تجربه بازیکنان هر تیم در لیگ قهرمانان آسیا همچنان تفاوت چشمگیری دارد.

متمرکز بودن مسابقات و برگزاری شش بازی در 15 روز، باعث شد که فاکتور «خستگی» بازیکنان هم بیشتر از همیشه نمود پیدا کند. خریدهای پرسپولیس در نیم‌فصل این اجازه را به یحیی گل‌محمدی داد که از بازیکنان اصلی‌اش در سه بازی سرنوشت‌ساز پایانی، به طور میانگین فقط 168 دقیقه بازی بگیرد و هر کدام به طور میانگین بیش از یک نود دقیقه کامل استراحت کنند. اتفاقی که با بسته شدن پنجره نقل و انتقالاتی فولاد، به ضرر خوزستانی‌ها تمام شد. نکونام مجبور بود در سه بازی پایانی به بازیکنان فیکس (بر اساس بیشترین دقایق بازی در لیگ بیستم)، به طور میانگین 220 دقیقه بازی دهد. فشاری که در دور برگشت خودش را نشان داد. تیمی که در دور رفت نمایش درخشانی داشت و تحسین همه را به همراه داشت، در دور برگشت امتیازی کسب نکرد. البته شرایط برای استقلال و تراکتور هم خیلی بهتر از این نبود و 215 دقیقه در سه بازی پایانی به بازیکنان اصلی‌شان بازی دادند. پیش‌تر در متریکا اشاره شده بود که تیم‌های ایرانی در اولین بازی این مرحله، مجموعا 8 امتیاز کسب کردند، اما در دور برگشت و مقابل همان تیم‌ها، فقط دو امتیاز کسب کردند که تاثیر خستگی بازیکنان در آن انکارناپذیر است.

البته نباید از عمق اسکواد تیم‌ها هم غافل شد. برای مثال پرسپولیس در این شش مسابقه به پنج بازیکن بیشتری نسبت به تراکتور بازی داد. با ذکر این توضیح که بازیکنانی به حساب آمدند که حداقل یک نود دقیقه بازی کردند. دست باز مربی‌های سرخابی این اجازه را به آن‌ها داد که استقلال فقط به 4 بازیکن و پرسپولیس هم به 5 بازیکن بیشتر از 450 دقیقه (پنج بازی کامل) بازی دهد. اما فولاد که پیش از آن‌ها در پلی‌آف هم بازی کرده بود، در مجموع تورنمنت به هشت بازیکنش نتوانست بیشتر از یک نود دقیقه استراحت دهد. برای نمونه در شماتیک‌های زیر پست هافبک دفاعی پرسپولیس را دنبال کنید که بین سرلک، نوراللهی، کامیابی‌نیا و شریفی دست به دست می‌شد؛ اما آبشکِ 34 ساله در شش بازی مرحله گروهی، مجموعا 36 دقیقه استراحت کرد و پیش از آن در دیدار پلی‌آف هم در ترکیب فیکس فولاد بود.

در شماتیک‌های زیر، بازیکنانی که در طول تورنمنت مجموعا کمتر از یک نود دقیقه استراحت کردند به رنگ قرمز در آمد.